Imię i nazwisko: Karol Bertoni
Data i miejsce urodzenia: 4 października 1876 r. Stanisławów
Data i miejsce śmierci: 10 lutego 1967 r. Rio de Janeiro
Pełnione funkcje: Dyrektor Departamentu Administracyjnego
Wybrane fragmenty z życiorysu: Początkiem edukacji było gimnazjum w rodzinnym Stanisławowie. Z kolei swoje dalsze studia związał z Wiedniem, gdzie ukończył wydział prawa, uzyskując stopień doktorski. W czasie swojego pobytu w Austrii ukończył także Akademię Konsularną. Swoją karierę dyplomatyczną rozpoczął w austro-węgierskim MSZ. Pierwszą placówką na jaką wysłano młodego Bertoniego był bukaresztański konsulat. Nie zagrzał tam jednak zbyt długo miejsca, gdyż w 1901 r. opuścił Europę, by udać się do Ameryki Południowej. Tam też przez dziesięć lat pracował, aż osiągnął stanowisko konsula generalnego w Rio de Janeiro. Po zakończeniu I WŚ objął w 1919 r. posadę w polskim MSZ obejmując funkcję kierownika Departamentu Prawno-Administracyjnego. Gdy 19 grudnia 1923 r. kiedy to w Polsce szalała hiperinflacja, a rząd Witosa utracił większość parlamentarną, Karol Bertoni objął funkcję kierownika MSZ. Sprawował ją od 19 grudnia 1923 r. do 19 stycznia 1924 r. We wspomnieniach innych dyplomatów jawi się jako człowiek pracowity i opanowany. Władysław Günther-Schwarzburg wspominał o nim, że: „Czuwał również przez kilkanaście lat nad M.S.Z-em, jako dyrektor departamentu administracyjnego, dr Karol Bertoni, który ujawnił niepośledni talent administracyjny i odznaczał się ładem w głowie i papierach. Każdy z podwładnych witany był przez niego typowym austriackim „Serwus” i do każdego odnosił się życzliwie”. Z kolei Wacław Jędrzejewicz w swoich zapiskach sprzed lat, zauważył, że Bertoni był jedną z trzech osób sprawujących kierownictwo nad MSZ w okresie zamachu majowego. Pisał: „Po dwóch dniach otrzymałem dłuższy okólny szyfr z MSZ przedstawiający sytuację po zakończeniu walk i polecający poinformować o tym rząd japoński. Co było w nim charakterystyczne, to podpisy. Nie ministra- może jeszcze wtedy nie był on mianowany – lecz trzech wysokich urzędników – MSZ: Romana Knolla (dyrektora Departamentu Politycznego), Stefana Przeździeckiego (szefa protokołu dyplomatycznego) i Karola Bertoniego (dyrektora Departamentu Administracyjnego). Ten triumwirat miał reprezentować polityczne odcienie naszego MSZ”. Po zamachu majowym Bertoniego stopniowo odsuwano od pełnionych funkcji. Ostatecznie opuścił mury MSZ w 1931 r. poświęcając się pracy naukowej i dydaktycznej. Opuścił Polskę w nieznanych okolicznościach i czasie. Zmarł 10 lutego 1967 r. w Rio de Janeiro.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych II Rzeczpospolitej. Organizacja, polityka, ministrowie, pod. red. P. Długokęckiego i K. Szczepanika, Warszawa 2014.
Komentarze